بررسی چسبندگی حق‎الزحمۀ حسابرسی

مشکلات نمایندگی در نتیجۀ تضاد منافع میان مدیران و سهامداران ایجاد می­شود. در این میان، حسابرسی راهکاری کارآمد برای محدودکردن اختیارات مدیران در روابط قراردادی محسوب می­شود. هدف این نوشتار، بررسی چسبندگی و تغییرات کوتاه‎مدت و بلندمدت حق‎الزحمۀ حسابرسی است. به همین منظور، داده­های مربوط به شرکت­های پذیرفته‎شده در بورس اوراق بهادار تهران برای دورۀ زمانی 1387 تا 1391 استخراج شد. آزمون فرضیه‎های پژوهش به‎کمک مدل رگرسیونی داده­های ترکیبی انجام گرفت. نتایج پژوهش نشان می­دهد که چسبندگی حق‎الزحمۀ حسابرسی از روند مشخصی تبعیت نمی­کند. به بیانی، در دوره­های چندساله تغییر می­کند و در دوره­های کوتاه‎مدت (معمولاً یک‎ساله) تغییرات مشهودی در حق‎الزحمه صورت نمی­گیرد. همچنین، نتایج حاکی از این است که مؤسسه‎های حسابرسی در سال­های اولیه، حق‎الزحمۀ درخواستی خود را تغییر نمی­دهند، ولی در سال­های بعدی با توجه به شناختی که از صاحبکار به‎دست می­آورند، اقدام به تعدیل حق‎الزحمه می­کنند. در نهایت، نتایج نشان‎دهندۀ این است که تغییر حسابرس، سبب نزدیک­تر شدن حق‎الزحمه‎های حسابرسی به مدل استاندارد می­شود.